Artykuł sponsorowany
Trudno wyobrazić sobie domowy warsztat bez siekiery. To jedno z najstarszych narzędzi używanych przez człowieka, które nadal – choć oczywiście w ulepszonej formie – pozostaje niezastąpione. Siekiery to bowiem nie tylko sprzęt do ścinania drzew, ale także ociosywania pni, przygotowywania drewna na opał czy precyzyjnych prac ciesielskich. Do każdego z tych zadań, a także wielu innych, warto dobrać odpowiednie narzędzia. Przedstawiamy rodzaje siekier do drewna i ich charakterystykę.
Czym różnią się między sobą poszczególne rodzaje siekier?
Siekiery składają się z dwóch podstawowych części – trzonka i ostrza. Te elementy fachowo często określa się mianem styliska i głowicy. To właśnie ich budowa decyduje o przeznaczeniu narzędzia i w największym stopniu odróżnia od siebie poszczególne siekiery.
Ostrze to krawędź głowicy służąca do cięcia. Kończy tak zwany policzek, czyli cienką stronę siekiery. Część głowicy, dzięki której jest ona osadzona na rękojeści, to czepiec. A otwór, do którego wkłada się stylisko, to ucho. Po drugiej stronie głowicę kończy płaski obuch.
Poszczególne siekiery różnią się od siebie również wielkością głowicy czy długością rękojeści. Oprócz tego różne siekiery są produkowane z odmiennych materiałów – dotyczy to zarówno styliska, jak i głowicy.
Siekiera – rodzaje narzędzi, które przydadzą się przy obróbce drewna
Wszystkie powyższe czynniki decydują o tym, jaka siekiera do drewna sprawdzi się najlepiej. Jeśli dobierzesz ją prawidłowo, znacznie ułatwisz sobie wykonanie pracy, która Cię czeka.
Czym wyróżnia się siekiera ciesielska?
To narzędzie, które przyda się przede wszystkim do niewielkich prac gospodarskich czy budowlanych. Siekiera ciesielska wyróżnia się krótkim trzonkiem, a często również charakterystycznym wgłębieniem przy głowicy. Dzięki temu można chwycić siekierę blisko ostrza i wykonać bardzo precyzyjne cięcia.
Właśnie możliwość dokładnej pracy jest jednym z największych atutów tych narzędzi. Głowica siekiery ciesielskiej kończy się prostą krawędzią tnącą. A to oznacza możliwość równomiernego cięcia na całej długości.
Kolejnym wyróżnikiem przynajmniej części siekier ciesielskich jest płaska strona jednej części głowicy. Dzięki temu można odkrawać kawałki drewna pod minimalnym kątem. Niektóre modele mają też cienki nosek ostrza, co sprawia, żę można nimi robić duże zagłębienia w drewnie, a nawet rzeźbić. By ułatwić pracę, taka siekiera ma często również przy obuchu zaczep do wyciągania gwoździ.
Z siekierą ciesielską będziesz mieć dużą kontrolę nad każdym ruchem. To narzędzia przydatne do wszelkich prac ciesielskich oraz dekarskich. Można nią przygotować deski, a także obrobić drewniane bale. Bez takiej siekiery trudno wyobrazić sobie pracę stolarzy.
Czym wyróżnia się siekiera rozłupująca?
Siekiera rozłupująca to zdecydowanie cięższy model. Służy nie tyle stolarzom, co drwalom. Sporo waży głowica, która jest umieszczona na długim stylisku. Głowica jest wąska, a jej boki są płaskie.
Policzek siekiery rozłupującej w pewnym momencie mocno się rozszerza, kończąc szerokim obuchem. Z tego powodu budową nieco przypomina klin, a całe narzędzie bywa określane mianem siekiery klinowej. Dzięki temu nawet kiedy ostrze nie przetnie do końca kawałka drewna, kształt głowicy w połączeniu z siłą uderzenia powinien spowodować pękanie drewna i rozłupywanie go na boki.
Głowica takiej siekiery nie powinna też zakleszczać się w drewnie. Siekiera rozłupująca pomoże zwłaszcza w rozbijaniu dużych kawałków drewna. Będzie przydatna w odrąbywaniu dużych części drewna. To narzędzie, które idealnie nada się do przygotowywania drewna na opał. Może też pomóc w wycinaniu niewielkich drzewek.
By skutecznie z niej korzystać, trzeba będzie jednak sporo siły. Długi trzonek pozwala ją dodatkowo zwiększyć, dzięki niemu rośnie bowiem prędkość kątowa uderzenia.
Czym wyróżnia się siekiera do łupania?
Podobnie jest z siekierą do łupania. Tutaj stylisko również jest długie, by nie trzeba było angażować aż tak dużo siły w celu wbicia ostrza w drewno. Siekiera do łupania ma też nieco podobną głowicę do modelu rozłupującego. Ostrze jest krótkie i w pewnym momencie mocno się rozszerza.
Sama głowica jest zaś ciężka, jej waga może sięgać nawet kilku kilogramów. Taką siekierę wykorzystuje się przede wszystkim do odłupywania kawałków drewna z dużych pniaków czy polan. Z tego powodu siekiera do łupania będzie znakomitym wyborem do prac związanych z przygotowywaniem drewna na opał. Mogą to być jednak prace dość mocno męczące.
Czym wyróżnia się młotosiekiera?
Kolejny model podobny do siekiery rozłupującej. Wyróżnia się długim trzonkiem i małą, ale ciężką głowicą. Jej charakterystycznym wyróżnikiem jest obuch w kształcie młota. Dzięki temu może pełnić jego funkcję – przede wszystkim wbijać kliny w trudne do rozłupania kawałki drewna. Do takich właśnie zadań są zresztą przeznaczone młotosiekiery – przydają się do obróbki rosochatego drewna.
Czym wyróżnia się siekiera drwalska?
To modele przeznaczone przede wszystkim do ścinania drzew. Dlatego, podobnie jak wyżej opisywane siekiery, mają długi trzonek. To ułatwia wzięcie zamachu przed uderzeniem w pień. Wiele modeli tego typu to nawet siekiery dwuręczne. Rękojeść jest zazwyczaj lekko wygięta.
Ostrze siekiery drwalskiej jest z kolei wąskie, dzięki czemu łatwiej wbija się w drewno. W dalszej części profil siekiery nieco się rozszerza, co pomaga w rozłupywaniu. Takimi narzędziami można skutecznie ociosywać świeżo ścięte drzewa.
Siekiery drwalskie często posiadają też specjalny otwór nad głowicą, dzięki któremu można powiesić narzędzie na ścianie.
Czym wyróżnia się toporek?
To zdecydowanie mniejszy rodzaj siekiery, nazywany czasem turystyczną czy kempingową. Wyróżnia się bardzo szerokim, wachlarzowatym ostrzem. Na nim z kolei, po jednej stronie, znajduje się zwykle szeroki szlif. Dzięki temu toporkiem łatwiej ociosywać oraz podłużnie przecinać kawałki drewna.
Szerokie ostrze jest osadzone na krótkim trzonku. Dzięki temu transport jest łatwiejszy, a całe narzędzie bardzo lekkie. Z tego powodu toporka używa się jednak zwykle jedną ręką, co nie zawsze jest komfortowe. Pamiętajmy, że służy przede wszystkim do okazjonalnych prac, na przykład ścinania gałęzi na biwakach czy w czasie wycieczek.
Czym wyróżnia się siekiera uniwersalna?
To narzędzie, które łączy w sobie część cech, jakimi wyróżniają się inne rodzaje siekier do drewna. Z tego powodu zwykle znajduje swoje miejsce w warsztacie czy garażu, choć do żadnego z potencjalnych zadań nie jest idealnie przygotowana czy wyprofilowana.
Głowica siekiery uniwersalnej jest cięższa od siekiery ciesielskiej, ale lżejsza od modeli służących do łupania. Zwykle to około 1,5-2,5 kilograma. Również trzonek ma najczęściej średnią długość, często około 70 centymetrów. Ostrze powinno się dostosować do rodzaju obrabianego drewna – im jest twardsze, tym krótsza i grubsza powinna być krawędź.
W jakich sytuacjach sprawdzi się siekiera uniwersalna? We wszelkich pracach w ogrodzie, na podwórku czy nawet w lesie, które nie wymagają wielkiej precyzji bądź specjalistycznego sprzętu. Może to być wycinanie niewielkich drzew, przecinanie gałęzi czy ciosanie niedużych kawałków drewna.
Jaka siekiera do drewna? Materiał na trzonek
Jak już wspomnieliśmy, przy wyborze siekiery do drewna warto wziąć pod uwagę materiał, z jakiego jest wykonany jej trzonek. Do wyboru są dwie główne grupy materiałów: drewno i kompozyty hybrydowe.
Rękojeści z drewna to oczywiście bardziej tradycyjne rozwiązanie. Jego minusem jest fakt, że drewno będzie “pracować”, czyli wchłaniać wilgoć z powietrza, a czasami wysychać i ją “oddawać”. W związku z tym trzonek czasami może się nieco kurczyć, a cała siekiera poluzowywać.
Wśród polskich drzew najlepiej na trzonek nadaje się jesion. To wytrzymałe drewno o długich, elastycznych włóknach. Współcześnie drewniane trzonki wykonuje się też ze sprowadzanego drewna hikory, czyli orzesznika amerykańskiego, słynnego z odporności na uderzenia.
Przy wyborze siekiery z drewnianym trzonkiem trzeba pamiętać, by oś ostrza i styliska się pokrywały. Inaczej wzrasta ryzyko, że trzonek pęknie. Przy drewnianym stylisku w takiej sytuacji możliwa jest jednak wymiana.
Gorzej będzie, kiedy pęknie rękojeść kompozytowa. To rozwiązanie lżejsze, nie wymaga również żadnych prac konserwacyjnych. Tyle że kompozyt mocniej niż drewno przenosi drgania przy uderzeniu w rozbijane drzewo, co odczujesz w czasie pracy. A kiedy rękojeść z kompozytu hybrydowego pęknie, nie da się wymienić samego trzonka – trzeba kupić całe narzędzie.
Podsumowanie: najbardziej przydatne rodzaje siekier do drewna
Różne rodzaje siekier do drewna nadają się do odmiennych zadań. Ze względu na budowę i przeznaczenie można więc wyróżnić:
- siekiery ciesielskie,
- siekiery rozłupujące,
- siekiery do łupania,
- młotosiekiery,
- siekiery drwalskie,
- toporki turystyczne,
- siekiery uniwersalne.
Poszczególne modele różnią się wielkością i wagą głowicy, ale przede wszystkim jej kształtem i przeznaczeniem. Do tego dochodzą różnice związane z trzonkiem – jego długością, ale także materiałem, z jakiego został wykonany.
